taimina graf biul

 

Niezwykłe odkrycie

Witamina B1 pierwszy raz została odkryta w XIX wieku przez holenderskiego lekarza i naukowca Christiana Eijkmana. Zaobserwował on, że zwierzęta, które karmił polerowanym ryżem (ziarno bez osłonek) miały podobne objawy chorobowe, jak ludzie cierpiący na chorobę beri-beri. Doszedł wtedy do wniosku, że tak podawany ryż musiał być pozbawiony jakiejś ważnej substancji, która mogłaby wywoływać tę chorobę. Za swoje okrycie Eijkman w roku 1929 roku został uhonorowany nagrodą Nobla.

Skąd nazwa tiamina?

Tiaminę wyodrębnił w 1911 roku z otrębów ryżowych Kazimierz Funk. Wyizolowana substancja nie była jednak jednorodna pod względem chemicznym, natomiast zawierała grupę aminową, dlatego też nazwał tą substancję aminą. Po dalszych badaniach oraz wyselekcjonowaniu czystej formy witaminy B1,  uczony Williams nadał jej nazwę tiamina, odzwierciedlając tym samym występowanie zarówno siarki jak i grupy aminowej w cząsteczce.

Jaka jest?

Witamin B1 (tiaminia) jst witaminą rozpuszczalną w wodzie. Nie jest ona magazynowana przez nasz organizm, a ewentualny nadmiar wydalany jest przez nerki. Największe jej ilości gromadzone są w naszym sercu, wątrobie, nerkach i mózgu. W diecie pozbawionej jej źródeł zapasy tej witaminy zostają wykorzystane nawet w ciągu dwóch tygodni.  Dzienne zapotrzebowanie u dorosłego człowieka wynosi 1,1-1,3mg(2). 

Podróż w ciele witaminy 

Wchłanianie witaminy B1 odbywa się w jelicie cienkim, gdzie potem transportowana jest do tkanek. I to właśnie w tkankach witamina B1 jest fosforylowana z wytworzeniem pirofosforanu tiaminy, czyli swojej najbardziej aktywnej formy.

Do czego jest potrzebna?

Witamina B1 uczestniczy w procesach metabolicznych. Jest nam niezbędna do produkcji ATP- głównego nośnika energii. Pomaga w przekształcaniu węglowodanów w glukozę oraz metabolizowaniu białka i tłuszczy, mówiąc prościej pomaga przekształcić pokarm w energię. Tiamina jest niezbędna enzymom do ochrony komórek i mitochondriów przed stresem oksydacyjnym . Jest ona niezbędna naszemu układowi nerwowemu i funkcjom psychologicznym dlatego nazywa się ją witaminą “uspokajającą ducha”. 

Na co ma wpływ?
Witamina B1 stymuluje układ odpornościowy, pobudza wydzielanie hormonów gonadotropowych, hamuje proces glikacji białek. Proces glikacji białek polega na wniknięciu glukozy (głównie) do wolnych grup aminowych białek, co powoduje ich destrukcję i determinuje starzenie się.

Źródła w pożywieniu

Najwięcej witaminy B1 znajduje się w wołowinie i wieprzowinie i podrobach oraz drożdżach. W mniejszej ilości znajduje się również w produktach zbożowych w tym kaszach oraz nasionach roślin strączkowych. 

Kto na liście niedoboru

Niedobór witaminy B1 bardzo często występuje u wegetarian i wegan wynika to z faktu, że w ich źródle pożywienia znajduje się niewystarczająca ilość witaminy B1. 

Zwiększone zapotrzebowanie

Nie trzeba być weganem, że mieć niedobór witaminy B1 w organizmie. Jej niedobór mają osoby zażywające leki przeciwpadaczkowe, neuroleptyki, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, glikozydy nasercowe, leki diuretyczne np. furosemid. Jej niedobór obserwuje się również u osób po chemioterapii, nadużywające alkohol, kawę, herbatę, spożywające surowe ryby. Zwiększone zapotrzebowanie na tiaminę mają również osoby stosujące leki przeczyszczające, antybiotyki, leki zobojętniające kwas solny. Większe potrzeby witaminy B1 mają kobity w okresie ciąży, sportowcy i ciężko pracujące fizycznie.

Objawy niedoboru

Niedobór witaminy w początkowej fazie objawia się utratą apetytu, zmęczeniem, brakiem koncentracji, drażliwością. Doskwierają nam również bóle nóg. Przy niedoborze witaminy B1 obserwuje się również nieprawidłową pracę serca. 

Odstrasza owady - one to czują, my nie
O witaminie B1 mówi się, że działa odstraszająco na komary i inne owady. Tiamina ma charakterystyczny zapach, zażywana w większych dawkach powoduje, że jej zapach jest wydzielany przez pory skórne, które czują owady. Zapach ten nie jest wyczuwalny dla ludzi.  

Smażenie czy duszenie - to ma znaczenie 

Nawet jeżeli w naszej diecie nie brakuje produktów zawierających witaminę B1 to należy pamiętać o tym, że sposób obróbki żywności ma znaczenie. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego z Wrocławia wykazali, że straty tiaminy w wyniku gotowania były o wiele mniejsze, niż podczas grillowania i smażenia. Dla porównania w wyniku gotowania na parze ostroboka pospolitego (rodzaj ryby morskiej) straty wynosiły 53%, podczas grillowania dochodziły do 67%, a w wyniku smażenia na tłuszczu straty te wzrosły do 80%.

Niedobór magnezu  ma wpływ

Warto zaznaczyć, że leczenie tiaminą może nie być efektywne, jeśli mamy niedobór magnezu w organizmie, bo to on wpływa na syntezę pirofosforanu tiaminy (TTP) z wolnej tiaminy.

Na przyswajanie tiaminy mają wpływ niektóre witaminy takie jak  B2, B3, C, E oraz składniki mineralne takie jak mangan i magnez.